Po „wyzwoleniu” ziemi tarnowskiej spod niemieckiej okupacji w 1945 r. przyszły czasy reżimu rosyjskiego. W Polsce zrodziła się tzw. druga konspiracja i powstawały organizacje poakowskie. Jedną z nich było zrzeszenie Wolność i Niezawisłość.
W czasie wojny w Ryglicach istniała placówka AK. Drugim i ostatnim jej dowódcą był st. sierż. Józef Piotrowski "Pionek", który dowodził jedną z kompanii batalionu "Regina" w czasie akcji "Burza". Walczył w niej także jego syn Ryszard Piotrowski "Tarzan". Po wojnie osiedlili się w Ryglicach i zajęli się rolnictwem oraz innymi zawodami. Ryszard urodził się w 1926 r. na Wołyniu. Osiedlił się z rodziną w 1939 r. w Ryglicach. Jego ojciec był kierownikiem mleczarni, a on sam także w niej pracował.
W lecie 1945 r. do Ryglic przybyli uciekinierzy więzienni z Tarnowa pod dowodzeniem Bolesława Pronobisa "Ikar". Pronobis jest jednym z bardziej znanych Żołnierzy Wyklętych, który w roku 1946 został skazany na karę śmierci za rozległą działalność konspiracyjną. Grupę uciekinierów przechowywał w Ryglicach Władysław Bojan, przwdopodobnie wiedział o tym również Józef Piotrowski. Tu dokonano akcji likwidacji dwóch UB-eków. Jednym ze sprawców był Ryszard Piotrowski.
Ryszard Piotrowski został aresztowany w 1949 r. Nie wiadomo jaki otrzymał wyrok, ale więzienie opuścił w 1950 r. po prawdopodobnie przebytej chorobie psychicznej. W 1996 r. sąd uznał wyrok sprzed lat za nieważny.
Z kolei placówka WiN w Ryglicach powstała w 1945 r. Założył ją prawdopodobnie Władysław Kowal "Rola". W. Kowal urodził się w Tarnowie, po wojnie zamieszkał w Pleśnej. Współtworzył I batalion "Barbara" i w nim walczył. W 1944 r. został porucznikiem. Po wojnie działał w konspiracji, najpierw w SZ a następnie w WiN (od 1946 r. inspektor Rejonu Wschodniego WiN). Aresztowany w 1950 r. został po brutalnym śledztwie skazany na karę śmierci, zamienioną później na karę dożywotniego więzienia. Ze względu na zły stan zdrowia został zwolniony w 1957 r. z więzienia. Aktywnie działał później w środowisku kombatanckim w Tarnowie.
Przez kilka miesięcy kierownikiem jednostki był Władysław Nocko "Jastrząb". Później ster objął Feliks Trojanowski "Czarnecki" współpracujący z grupą dywersyjną w Szerzynach, która wzięła udział w pozorowanym napadzie na posterunek milicji w Ryglicach. Według UB placówką ryglicką miał kierować Jan Siwak "Szyszka".
Do grupy w Ryglicach należało kilka osób. Zostali oni skazani za posiadanie broni, którą otrzymali z placówki z Szerzyn lub np. w jednym przypadku, po ojcu. Broni tej jednak nie używali.
Jan Mazia "Koszyk" urodzony w 1924 r. w Ryglicach. Był rolnikiem, członkiem WiN. Za posiadanie broni i przynależność konspiracyjną dostał wyrok 6 lat więzienia i przepadek mienia. Później zmniejszono karę więzienia do 3 lat.
Kazimierz Żurowski urodzony w 1921 r. w Joninach. Był członkiem WiN. Pracował wcześniej na robotach przymusowych w Niemczech. Jego brat Jan zginął w czasie wojny w Dąbrach jako żołnierz AK. Skazany został na taką samą karę, jak J. Mazia. Czytaj także: Dąbry - egzekucja żołnierzy AK.
Władysław Kostrzewa urodzony w 1923 r. w Kowalowej, zamieszkały w Joninach i w tej miejscowości działał. Był członkiem WiN. Był szewcem. Dostał rok więzienia i przepadek mienia.
Stanisław Bęben urodzony w 1929 r. koło Jasła. Był rolnikiem. Zasądzono mu 6 lat pozbawienia wolności, później zmniejszono do 4 lat.
Aleksander Kamionka urodzony w 1926 r. w Ryglicach. Był rolnikiem. Dostał 5 lat więzienia.
Jan Kamień urodzony w 1924 r. w Ryglicach. Był szewcem i kowalem, członkiem WiN. Otrzymał karę 1 roku więzienia.
Większość z nich ponadto utraciła prawa obywatelskie na kilka lat.
Wiadomo też, że tarnowski sąd w 2001 r. unieważnił wyrok sprzed lat wobec J. Mazi.
Źródło: Maria Żychowska, Represje komunistyczne w Tarnowskiem 1945–1956, tom 1, Miasto i powiat Tarnów, IPN, Kraków, www.miejscapamiecinarodowej.pl.
Czytaj także: Żołnierze niezłomni regionu tarnowskiego, WiN w Tuchowie, WiN w Gumniskach cz.1, WiN w Gumniskach cz.2, więcej artykułów: #niezłomni
Podziel się swoimi informacjami, dodaj temat.
