Przy okazji obchodzonego niedawno Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu oraz toczącej się dyskusji związanej z ustawą o IPN o tzw. kłamstwie o obozach śmierci, warto przybliżyć fakty dotyczące niemieckiego terroru. Jednym z elementów obrazujących te ponure czasy jest uhonorowanie przed izraelski instytut ludzi, którzy nie poddali się presji zaborcy, ale z narażeniem życia własnego i osób bliskich, pomagali społeczności żydowskiej.
W najbliższej okolicy nie brakowało wyczulonych na krzywdę ludzką i zarazem odważnych. Tak było m.in. w Czermnej, Szerzynach, Swoszowej, Lubczy, Jodłowej, Łękawicy.
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata to najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne dla tych, którzy ratowali Żydów. Nadawane jest ono nie-Żydom, osobom działającym z ryzykiem i bezinteresownie. Odznaczenie to przyznawane jest przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie. Wyróżnienie to otrzymało ponad 26 tysięcy osób, w tym ponad 6,7 tysięcy z Polski, czyli najwięcej spośród wszystkich krajów świata. Liczba ta wynika z powodu licznej społeczności żydowskiej, która zamieszkiwała ziemie polskie praktycznie od samego początku państwowości. Należy też podkreślić, że na okupowanym w czasie II wojny światowej terytorium Polski pomaganie Żydom przed niemiecką eksterminacją wiązało się z ryzykiem kary śmierci dla ratujących, a nawet osób z nimi związanych.
Poniższa lista Jad Waszem uwzględnia tylko część przypadków ratowania Żydów, które zostały zgłoszone, a następnie udokumentowane i oficjalnie zatwierdzone. Z pewnością było o wiele więcej przypadków ratowania współmieszkańców polskiej ziemi.
Nasi Sprawiedliwi wśród Narodów Świata
Czermna
Bernard Ingram, żona Irena (Szumska)
Garbuliński, Andrzej, syn Marian, syn Władysław
Owca Stanisław
Szutkowski Władysław i Szutkowska Józefa (Data)
Jaworze Dolne
Kałuża Jan i Józefa (Psioda), córka Maria
Psioda Jan i Wiktoria
Kałuża Józef, siostra Garbacz Stefania (Kałuża)
Jodłowa
Świerczek Leon, córka Maria, córka Laska Czesława (Świerczek), syn Kazimierz, syn Stanisław
Sambora Ludwik i Anna, pasierb Walichowski Eugeniusz, pasierbica: Sokołowska Teresa (Walichowska)
Lubcza
Pancerz Helena (Kowalska)
Bradło Szczepan i Klara, córka Kozioł Franciszka (Bradło), synowie: Eugeniusz, Antoni, Tadeusz
Wojewoda, Czesław i Maria (Szymkiewicz)
Łękawica
Włodek Maria, mąż Władysław
Pilzno
Dziedzić Wojciech i Bronisława, córka Trojan Zofia (Dziedzic)
Przeczyca
Porębski Andrzej
Swoszowa
Kozak Władysław, siostra Apolonia
Szerzyny
Sikorski Marian
Święcany
Setlik Alfons i Joanna
Setlik Jan i Maria
Planowane jest przedstawienie w przyszłości bardziej szczegółowych informacji dotyczących powyższych osób.
