Jesienią po raz pierwszy wybory do wszystkich rad gmin, oprócz miast na prawach powiatu, odbyły się właśnie w JOW-ach. Jednak awaria systemu wyborczego sprawiła, że mało kto zwrócił na to uwagę, a szkoda, bo to dość ważny problem.
Tuż przed referendum warto zapytać, jaki byłby wynik wyborczy, gdyby głosowanie było przeprowadzone w inny sposób. Poprzednia metoda, w której w danym okręgu wybierano kilku radnych różniła się. Np. mieszkańcy Ryglic wybierali w jesieni po jednym radnym w każdym z czterech wyodrębnionych okręgów, w którym mieli prawo zagłosować. W poprzedniej ordynacji, wszyscy mieszkańcy miasta wybierali 4 radnych dla całej miejscowości. Małe miejscowości, w których jest przyznany jeden mandat, w zasadzie nie zmieniły sposobu głosowania.
Niemożliwe wręcz jest określić, którzy radni wygraliby w jesieni, gdyby był zachowany poprzedni sposób głosowania. Można natomiast przeprowadzić inną ciekawą symulację, która choć trochę zobrazuje zasadę działania JOW-ów i być może pomoże dokonać rozsądnego wyboru w najbliższą niedzielę.
Symulacja metody proporcjonalnej w gminach okolicy
Wyobraźmy sobie, że wybory do rad gmin potraktujemy, jak obecne wybory do Sejmu, czyli za pomocą metody proporcjonalnej. W ramach obszaru większego, jakim jest gmina, spośród wielu kandydatów, wybieramy określoną ich liczbę. Porównajmy z jakich komitetów wyborczych weszliby radni (system proporcjonalny), a z jakich faktycznie weszli (według obowiązującej metody większościowej - JOW).
Jodłowa
komitety wyborcze | ilość głosów | symulacja- liczba radnych wg systemu proporcjonalnego | faktyczna liczba radnych (obecny system JOW) |
Komitet Mieszkańców Gminy Jodłowa | 1401 | 5 | 11 |
PiS | 779 | 5 | 3 |
PO | 115 | 3 | 1 |
Kom. Edwarda Brzostowskiego | 44 | 1 | 0 |
Pilzno
komitety wyborcze | ilość głosów | symulacja- liczba radnych wg systemu proporcjonalnego | faktyczna liczba radnych (obecny system JOW) |
Komitet Ewy Gołębiowskiej | 3414 | 6 | 7 |
PiS | 2497 | 5 | 5 |
Kom. Porozumienie Prawicy Powiatu Dębickiego | 1663 | 4 | 3 |
Ryglice
komitety wyborcze | ilość głosów | symulacja- liczba radnych wg systemu proporcjonalnego | faktyczna liczba radnych (obecny system JOW) |
Jedność | 1439 | 3 | 7 |
Komitet Szczepana Marcinka | 971 | 3 | 3 |
Razem dla dobra Mieszkańców | 907 | 3 | 3 |
Gmina Razem | 560 | 2 | 2 |
"Służyć Mieszkańcom" | 525 | 2 | 0 |
Ziemia Tarnowska | 342 | 1 | 0 |
Bezpieczna Gmina | 245 | 1 | 0 |
Skrzyszów
komitety wyborcze | ilość głosów | symulacja- liczba radnych wg systemu proporcjonalnego | faktyczna liczba radnych (obecny system JOW) |
Razem w Przyszłość | 2952 | 6 | 14 |
PiS | 995 | 4 | 0 |
PSL | 698 | 3 | 0 |
Wspólnota dla Gminy Skrzyszów | 191 | 2 | 1 |
Ziemia Tarnowska | 33 | 0 | 0 |
Szerzyny
komitety wyborcze | ilość głosów | symulacja- liczba radnych wg systemu proporcjonalnego | faktyczna liczba radnych (obecny system JOW) |
Samorządni Gminy Szerzyny | 1243 | 4 | 8 |
Sprawiedliwa Gmina Szerzyny | 831 | 4 | 5 |
Wspólnota Gminy Szerzyny | 429 | 3 | 1 |
Sołectwa Razem | 238 | 2 | 1 |
Komitet Strażnika Praw Obywatelskich | 147 | 1 | 0 |
Florian | 135 | 1 | 0 |
Czas na Zmianę | 55 | 0 | 0 |
Góry | 28 | 0 | 0 |
Tuchów
komitety wyborcze | ilość głosów | symulacja- liczba radnych wg systemu proporcjonalnego | faktyczna liczba radnych (obecny system JOW) |
Ziemia Tuchowska Razem | 3151 | 4 | 9 |
PiS | 1931 | 4 | 4 |
Kom. Adama Drogosia | 985 | 3 | 0 |
PSL | 473 | 2 | 1 |
Solidność i Prawość | 383 | 1 | 1 |
Komitet Pawła Antonia | 348 | 1 | 0 |
Meszna Opacka | 107 | 0 | 0 |
Kom. Tomasza Dudka | 83 | 0 | 0 |
Kom. Gogola | 35 | 0 | 0 |
Zwolennicy wprowadzenia systemu JOW twierdzą, że ma on chronić kandydatów, zamiast preferować duże partie. Powyższa symulacja jednak tego nie potwierdza i budzi wątpliwości. Wydaje się, że wygrywają duże komitety, najczęściej popierające kandydata na burmistrza, czy wójta.
Gdy decyduje wyłącznie liczba głosów pozyskanych przez kandydatów z poszczególnych okręgów, głosy oddane na inne komitety wyborcze przestają mieć znaczenie – ocenia skutki wprowadzenia JOW-ów w wyborach lokalnych ekspert Fundacji Batorego. Wiele głosów po prostu marnuje się - tak uważa szereg ekspertów. Oczywiście JOW-y mają też swoje plusy. Należy więc uważnie posłuchać rzetelnych i fachowych argumentów różnych opcji, niekoniecznie opcji politycznych.
Nasza decyzja nie jest taka łatwa, ani oczywista, ale musimy ją podjąć. Nawet brak naszego głosowania oznacza już wybór - po 50% dla każdej opcji i obniżenie frekwencji.
W referendum będą poddane glosowaniu jeszcze dwa inne, ważne pytania. Oto treść pytań referendalnych:
Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej?
Czy jest Pani/Pan za utrzymaniem dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa?
Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem zasady ogólnej rozstrzygania wątpliwości co do wykładni przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika?
Źródło wyników głosowania: PKW - http://wybory2014.pkw.gov.pl/pl/