Propozycji w zakresie tego komu, na jakich zasadach i na jak długo przyznać zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne było wiele. Ich ostateczny kształt został przesądzony w ustawie covidowej, bardziej znanej jako: tarcza antykryzysowa.
Dla małych firm i osób samozatrudnionych, kluczowe znaczenie ma art. 31zo ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.
Przedstawiam podsumowanie dotyczące głównych założeń dla małych firm i tzw. samozatrudnionych.
Kto może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS?
Po pierwsze tzw. samozatrudnieni czyli bardziej „po prawniczemu”: osoby wykonujące działalność pozarolniczą i opłacające składki na własne ubezpieczenia.
Po drugie małe firmy czyli płatnicy składek ZUS, którzy zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób (biorąc pod uwagę stan na 29 lutego 2020 r.). Czyli maksymalnie: 9 osób.
Po trzecie: duchowni.
Czy okres prowadzenia działalności gospodarczej ma znaczenie?
Tak. Ze zwolnienia skorzystać mogą tylko przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność gospodarczą zanim koronawirus oficjalnie wkroczył do Polski. Przyjęto, że działalność gospodarcza powinna zostać zarejestrowana przed 1 lutego 2020 r..
Jeśli zacząłeś działać później, niestety nie skorzystasz ze zwolnienia (nie ważne czy płacisz tzw. mały ZUS czy duży).
Jakiego okresu dotyczy zwolnienie ze składek ZUS?
Zwolnienie dotyczy składek za trzy miesiące – od 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r.. Obejmuje ono składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.
Czy osiągane dochody mają znaczenie?
I tak i nie. Mają znaczenie, ale tylko w odniesieniu do samozatrudnionych. Z tarczy antykryzysowej wynika, że ich przychód z działalności w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek nie może przekroczyć kwoty 15 681 zł., tj. 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto.
Jak to liczyć? Tarcza antykryzysowa odwołuje się do przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 14 tej ustawy, za przychód uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U tzw. VATowców, za przychód z dokonanej przez nich sprzedaży uważa się ponadto przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Czyli bierzemy pod uwagę kwotę netto, a nie brutto.
Do kiedy należy złożyć wniosek o zwolnienie?
Żeby skorzystać ze zwolnienia, wniosek należy złożyć do 30 czerwca 2020 roku. Oznacza to, że w praktyce można skorzystać ze zwolnienia już w kwietniu, kiedy wymagalne stają się składki za marzec, pomimo że do złożenia wniosku do ZUS o przyznanie zwolnienia dojdzie później.
W jakiej formie można składać wniosek?
W zasadzie w dowolnej. Czyli za pośrednictwem poczty, osobiście lub najwygodniej: drogą elektroniczną przez PUE ZUS.
Z tej ostatniej formy korzystać mogą wyłącznie osoby, które posiadają profil na portalu PUE ZUS (https://www.zus.pl/portal/logowanie.npi - jego założenie wymaga osobistego potwierdzenia tożsamości w placówce ZUS co aktualnie może być utrudnione).
Wniosek składa się na formularzu dostępnym na stronie internetowej ZUS.
Czy wniosek jest odpłatny?
Nie, wniosek jest darmowy.
Kiedy moja sprawa zostanie rozpatrzona?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwalnia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przesłania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych należnych za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek. Czyli warto ustalić tę datę z księgowym.
W przypadku gdy płatnik składek zwolniony jest z obowiązku składania w/w deklaracji, do zwolnienia powinno dojść w terminie nie dłuższym niż 30 dni od terminu, w którym powinna być opłacona składka za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek.
Czyli można zakładać, że będzie to lipiec? Pamiętajmy, że ZUS ma możliwość przedłużenia terminu w oparciu o KPA.
Kiedy nie można skorzystać ze zwolnienia?
Po pierwsze wtedy kiedy opłacisz składki za miesiące: marzec, kwiecień i maj. Zgodnie z ustawą covidową, można domagać się zwolnienia wyłącznie ze składek nieopłaconych.
Po drugie, warunkiem zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, jest przesłanie deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych należnych za marzec, kwiecień i maj 2020 r. nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r.. Za marzec, kwiecień i maj 2020 r. płatnik składek zobowiązany jest przesyłać deklaracje rozliczeniowe lub imienne raporty miesięczne na zasadach i w terminach określonych w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zgodnie z tymi przepisami zwolniony jest z obowiązku ich składania. Polecam zatem stały kontakt z księgowością, w tym zakresie!
Po trzecie, jak wynika z informacji przekazanych przez ZUS, ze zwolnienia ze składek nie skorzystają firmy, które znajdowały się w trudnej sytuacji w grudniu 2019 r. i nie regulowały należności, w tym składek pobieranych przez ZUS. Wynika to z regulacji UE.
O autorce: Karolina Szarama
Strona internetowa: adwokat-szarama.pl
