W dniu 25 lipca w, miejscowościach Zabawa i Wał-Ruda odbyły się tradycyjnie obchody 77. rocznicę Akcji "III Most", która pozwoliła uchronić Wyspy Brytyjskie przed jeszcze większym zniszczeniem i przyczyniła się do szybszego zakończenia II wojny światowej. Honorowy patronat nad nimi sprawował Starosta Tarnowski Roman Łucarz. W Wał Rudzie obecni byli Wiceminister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, senator Włodzimierz Bernacki, Poseł Urszula Augustyn, Wicewojewoda Małopolski Ryszard Pagacz, oraz samorządowcy z powiatu tarnowskiego i gminy Radłów. 

W wydarzeniu uczestniczyły również poczty sztandarowe, oraz liczne delegacje chcące upamiętnić bohaterów z ziemi tarnowskiej, którzy pomogli Anglii i przyczynili się do szybszego zakończenia II wojny światowej. Tegoroczne obchody rocznicy tej dramatycznej akcji rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod obeliskiem upamiętniającym uczestników operacji III Most. Następnie, w sposób symboliczny hołd bohaterom słynnej operacji wywiadowczej Armii Krajowej oddany został w Zabawie. Odprawiona została Msza św. w Sanktuarium Bł. Karoliny Kózki. W namiocie przy sanktuarium zaprezentowano gry terenowe i edukacyjne, poświęcone temu wydarzeniu, a także odbyła się projekcja filmu „Kurier”.

To wydarzenie było jednym z najważniejszych jeśli chodzi o działania w trakcie II wojny światowej, bo przecież ono ocaliło Londyn i o tym dobrze wiemy. Ja tylko ubolewam nad tym faktem, że to wydarzenie nie ma należytej rangi jeżeli chodzi o oprawę, bo tutaj dzisiaj powinni być również Brytyjczycy, powinni być wszyscy ci, dla których to wydarzenie sprawiło, że wojna trwała krócej – mówił starosta tarnowski Roman Łucarz.

Wiesław Armatys, zastępca burmistrza miasta i gminy Radłów powiedział: - Bohaterowie zostali nazwani tymi, którzy ocalili Londyn, być może nawet nie pozwolili odwrócić losów II wojny światowej. Cieszę się, że jest wśród nas – co prawda nieobecny - ale wśród nas jest ostatni uczestnik pan płk Zdzisław Baszak.

To bardzo ważne wydarzenie, musimy o nim pamiętać – mówił Ryszard Pagacz, wicewojewoda małopolski. 77 rocznica akcji, która jak wiemy z historii ocaliła Londyn. Dzięki zaangażowaniu miejskiej ludności, ale przede wszystkim żołnierzy AK i Batalionów Chłopskich udało się przetransportować przez Brindisi do Londynu części rakiety V-2. Ta cudowna broń Hitlera Wunderwaffe nie spełniła oczekiwań i twierdzimy, że w ten sposób został odwrócony bieg historii i zwycięstwo zaczęło się kierować na stronę aliantów – tłumaczył wicewojewoda.

W akcji "III Most" udział brało 400 osób. Pomnik poświęcony ich bohaterstwu przypomina, że to właśnie mieszkańcy ziemi tarnowskiej ocalili Londyn.

Tak naprawdę ci ludzie, którzy tutaj pracowali, którzy wykonali tę wspaniałą akcję zdobycia i wywiezienia części do broni V2, to przecież to jest to urządzenie, które później było wykorzystywane w Wielkiej Brytanii do ratowania nie tylko Londynu, ale przecież całego państwa angielskiego. Zrobili oni coś niesamowicie ważnego, jest to czyn godny upamiętnienia – powiedział Marek Podraza, radny powiatu tarnowskiego.

Akcja "III Most", którą staramy się uczcić i upamiętnić, pokazuje nam, że wielkie kampanie, wielkie bitwy, wielkie fronty, wielkie operacje wojenne, które znamy, mogły się odbywać i mogły być realizowane i prowadzone dzięki cichym bohaterom, którzy do tej pory są nieznani – ks. por. Marcin Krępa, 33. Batalion Lekkiej Piechoty Wojsk Obrony Terytorialnej w Dębicy.

Operacja „Trzeci Most” polegała na przewiezieniu zdobytych części rakiety V-2 – tajnej broni Hitlera z Polski do Anglii. W tym celu w okupowanej Polsce musiał wylądować aliancki samolot. Na miejsce lądowania wybrano pola w Wał Rudzie koło Zabawy. Ostatecznie do przerzucenia zdobytych fragmentów V-2 doszło w nocy z 25 na 26 lipca 1944 roku. Dowódcą akcji był Zdzisław Baszak. Anglicy znając budowę rakiety mogli się skuteczniej bronić.

Info: Starostwo Powiatu Tarnowskiego

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł